پنانگ

روابط ایران و مالزی

کشور مالزی در جنوب شرقی آسیا، تشکیل شده از دو سرزمین و 13 استان می باشد که 11 استان در سرزمین اصلی و 2 استان دیگر در جزیره ساراواک و صبا قرار دارند. سرزمین اصلی شبه جزیره ای است که از شمال با کشور تایلند و از جنوب به سنگاپور متصل بوده و قسمت دیگر آن جزیره بورنیئو است که با یک سوم مرز شمالی کشور اندونزی هم مرز بوده و کشور بروئنی در شمال آن واقع شده است. وسعت کل این کشور 329.750 کیلومتر مربع است که از این مقدار 328.550 کیلومتر مساحت خاکی و 1.200 کیلومتر آن در محدوده آبی قرار دارد.

این کشور با جمعیتی بالغ بر 24 میلیون جمعیت می باشد که 32.6% آنان افراد بین 1 تا 14 سال بوده، 62.6% افراد بین 15 تا 64 سال و 4.7% را افراد بالای 65 سال تشکیل می دهند. بنا به اطلاعات آماری مالزی نرخ رشد جمعیت در حدود 1.78% می باشد که از 4 فرقه اصلی 50.4% مالایی، 23.7% چینی، 11% بومی های اولیه و 7.1% را هندیان تشکیل می دهند.

بدلیل موقعیت جغرافیایی که در بین مدار 30 2 شمالی و 30112 شرقی قراردارد، تحصیلات در مالزی دارای آب و هوای استوایی و شرجی بوده که در اواخر بهار بادهای موسمی جنوب غربی و از اوایل زمستان تا اواخر بهار بادهای موسمی شمال شرقی در آن می وزند. دمای هوا بطور متوسط در روز حدود ordm;C33 و در طول شب به C ordm; 27 خواهد رسید.

اریخچه روابط سیاسى

از قرون اولیه هجرى مسلمانان از جمله ایرانیان در منطقه جنوب شرقى آسیا حضور داشته اند و بعضاً در نقاط مختلف آن سکنى گزیده اند. با حضور این افراد که اغلب دریانورد و بازرگان بودند، به تدریج فرهنگ اسلامى و زبان و ادبیات فارسى در منطقه نفوذ پیدا کرد. در قرن پانزدهم میلادى و در دوره سلطنت مالاکا با گرویدن حاکم آن به دین اسالم، این دین در این منطقه از نفوذ بیشترى برخوردار شد و شمار زیادى از مردم منطقه مسلمان شدند. بدین ترتیب، تا پیش از ورود استعمار غرب به این منطقه تفاهم و قرابت فرهنگى بسیارى میان دو کشور برقرار شد. روابط سیاسى میان ایران و مالزى به طور رسمى از سال ۱۳۴۵ شمسى برقرار شد. روابط سیاسى میان ایران و مالزى به طور رسمى از سال ۱۳۴۵ شمسى برقرار شد و در آن سال سفیر ایران در بانکوک به عنوان سفیر اکرودیته در مراکز خرید کوالالامپور تعیین گردید. مالزى نیز پس از تأسیس سفارتخانه در تهران در سال ۱۳۴۶، اولین سفر خود را در سال ۱۳۴۹ به ایران اعزام نمود. در سال ۱۳۵۰یک عهدنامه مودت میان دو کشور به امضاء رسید و اسناد آن در تهران مبادله شد. با تأسیس سفارت ایران در کوالالامپور در سال ۱۳۶۱ روابط سیاسى دو کشور از تحرک بیشترى برخوردار شد.

پس از پیروزى انقلاب اسلامى در ایران، دولت مالزى تمایل خود را نسبت به گسترش روابط دوجانبه اظهار داشت. ایران نیز علاوه بر تأسیس سفارتخانه در مالزى با اعزام هیئت هائى به این کشور به تشریح تحولات جدید و مواضع ایران پرداخت. جزایر مالزى از جمله کشورهائى بود که در تحریم اقتصادى بر علیه ایران شرکت نکرد. مالزى از آغاز جنگ تحمیلى بى طرفى خود را اعلام کرد و تلاش خود را به میانجیگرى میان دو کشور جهت خاتمه جنگ معطوف نمود. این کشور یکى از اعضاء کمیته صلح سازمان کنفرانس اسلامى بود و تلاش داشت تا برخورد بى طرفانه اى را با دو کشور درگیر جنگ داشته باشد.

تاریخچه روابط اقتصادى

مالزى از ابتداى روابط با ایران خواستار برقرار روابط اقتصادى بویژه در زمینه فروش کالاهاى مراکز خرید دبی صادراتى خود بوده است. پیشرفت سطح روابط تجارى به دلیل وجود برخى از مشکلات، در ابتدا بسیار کند بوده است. در سفر وزیر بازرگانى وقت ایران به مالزى در سال ۱۳۶۵ دو طرف توافق نمودند تا تجارت میان دو کشور به صورت مستقیم و بدون واسطه انجام گیرد و مشکلات موجود برطرف شود. تحقق این امر به تدریج و با سفر وزیر دارائى مالزى به تهران در سال ۱۳۶۶ و سفر رئیس کل بانک مرکزى و وزیر امور اقتصادى و دارائى ایران به مالزى در سال ۱۳۶۷ صورت گرفت. اکنون دو کشور قادرند به صورت مستقیم به تجارت متقابل کالاهاى مورد توافق بپردازند.

درباره لنکاوی

کالاهاى عمده صادراتى مالزى به ایران عبارت است از: روغن، نخل، قلع، کائوچو، لاستیک طبیعی، نارگیل و الوار. ایران نیز اقلام ذیل را به مالزى صادر مى نماید: خشکبار، فرش، میوه تازه: خاویار و محصولات دارویی. روابط تجارى میان دو کشور به دلیل نوپا بودن، هنوز به سطح مطلوب و مورد توافق نرسیده است و طرفین هنوز نسبت به ساختار اقتصادى و عوامل فعال در تجارت خارجى و نیز کالاهاى صادراتى و بازارهاى یکدیگر به شناخت کاملى نرسیده اند.

مهمترین تحولات در روابط دو کشور عبارت اند از:

- امضاء موافقت نامه تجارى بین دو کشور

- امضاء موافقت نامه فرهنگى و علمى بین دو کشور

- امضاء موافقت نامه اجتناب از اخذ مالیات مضاعف

- امضاء تفاهم نامه ترتیبات بانکی

- تأسیس دفاتر خبرگذارى و صدا و سیماى ایران در مالزی

- برقرارى خط پرواز مستقیم بین تهران و کوالالامپور توسط ایران ایر

- برگزارى چندین نمایشگاه فرهنگى - اقتصادى اختصاصى از سوى ایران در مالزی

- امضاء تفاهم نامه دوستى و خواهرخواندگى بین شهرهاى اصفهان و کوالالامپور

- برگزارى چهار دوره اجلاس کمیسیون مشترک بین دو کشور

اولین اجلاس کمیسیون مشترک بین دو کشور در سال ۱۳۷۵ درتهران برگزار شد. یادداشت تفاهم امضاء شده در چهارمین اجلاس کمیسیون مشترک دو کشور به ۱۲ بخش عمده تقسیم شده است که شامل بازرگانى دوجانبه، همکارى در زمینه سرمایه گذاری، همکارى در زمینه کشاورزی، همکارى هاى فنی، همکارى در زمینه انرژی، مخابرات و پست، همکارى در زمینه کشاورزی، همکارى هاى فنی، همکارى در زمینه حمل و نقل، همکارى در زمینه فرهنگ و جهانگردى و ورزش، همکارى در زمینه علوم و فن آوری، همکارى در زمینه نفت و گاز و سایر موضوعات مى باشد که ذیلاً مورد بررسى قرار گرفته اند.

تاریخچه روابط فرهنگى

از ابتداى ظهور آئین اسلام، مسلمانان عرب و ایرانى سفر به منطقه آسیاى جنوب شرقى را شروع کردند. این سفرها که اغلب با مقاصد بازرگانى انجام مى شد سبب ترویج دین اسلام در منطقه وسیعى (شامل برونئی، اندونزی، مازى و سیام) گردید. اقامت و حضور مسلمانان دریانورد و بازرگانان رفته رفته باعث نفوذ فرهنگ اسلامى در میان ساکنان این مناطق شد. برخى شواهد تاریخى نظیر الواح سنگ نوشته ها دلالت بر این امر دارد. شاید قدیمى ترین آن سنگ قبرى متعلق به زنى مسلمان باشد که در قرن پنجم هجرى (قرن ۱۱ میلادی) وفات نموده است. به تدریج خود مردم بومى که به دین اسلام گرویده بودند مروج این شریعت در منطقه شدند. مسلمانان مهاجر به ویژه ایرانیان نزد مردم و حاکمان منطقه از حرمت و اعتبار بالایى برخوردار و داراى مناصب مهم دولتى بودند. سفرنامه هاى جهانگردانى همچون مارکوپولو (قرن ۱۳ میلادی) و ابن بطوطه (قرن ۱۴ میلادی) مؤید این امر است.

با مسلمان شدن حاکمان منطقه درقرن ۱۴ و ۱۵ میلادی، اسلام از نفوذ بیشترى برخوردار شد و این امر تا شروع دوران استعمارى ادامه یافت، سابقه این نفوذ و ارتباط فرهنگى در آثار تاریخى و روایت مورخان و جهانگردان مشهود است.

حضور ایرانیان در منطقه (از جمله جزیره مالایا و اندونزی) سبب رواج لغات و اصطلاحات بسیارى از زبان فارسى در زبان و ادبیات مالایو گردید. البته این تأثیر در نثر مالایو بیشتر از شعر آن بود. همچنین زبان و ادبیات مالایو حاوى لغات و اصطلاحات بسیارى نیز از زبان عربى است. زبان مالایو تا قبل از دوران استعمارى غرب با خط الفباى عربى نگاشته مى شد که به حروف جاوى شهرت داشت و با ورود استعمار به منطقه به الفبائى لاتین تغییر یافت. البته نگارش رسم الخط قدیم هنوز به طور کامل منسوخ نشده است درحال حاضر میان ایران و مالزى روابط فرهنگى خاصى وجود ندارد و هیچیک از دو کشور داراى مؤسسات فرهنگى در کشور مقابل نیستند، ولى موضوع از سوى دو کشور در دست بررسى است.

منبع: درباره پنانگ